• oasis
  • szkoła podstawowa
  • dzielnica Mervelet
  • 6000 m2
  • konkurs SIA
  • 2023

szkoła podstawowa

W krajobrazie coraz bardziej zurbanizowanej, lecz nadal zielonej genewskiej  dzielnicy Mervelet powstanie nowa szkoła, która umiejscowi się na uroczej i porośniętej starodrzewiem działce. Tutaj trwa nieustanna zabawa światła i cienia. Słońce co i rusz wkrada się pomiędzy XIX-wille, aby za chwilę przegrać z rozłożystymi koronami starych drzew. Najwięcej swobody gorące światło ma w części południowej działki, gdzie niegdyś był sad, a dziś stanął nowy budynek. 

Jednak nowy obiekt nie poddaje się szantażowi natrętnych promieni. Niczym drzewa swe gałęzie, rozpościera on wokół fasad system kładek, schodów, tarasów i głębokich loggi, które oprócz funkcji zakrytego dziedzińca szkolnego stanowią doskonałą ochronę przed przegrzewaniem się elewacji i wnętrz, niezależnie od faktu, iż okna wyposażono w zewnętrzne rolety przeciwsłoneczne.

Oasis otrzymała swój przydomek nie bez powodu. Jest przecież oazą cienia w upalne, letnie dni. Oazą ciepła, gdy w chłodną porę roku słońce wślizguje się w głąb balkonów sprawiając, iż zewnętrzna przestrzeń rekreacji jest przyjemna i jasna. Duże okna klas szkolnych, niczym gąbka, chłoną wówczas każdy ciepły promień. Jak w każdej oazie,  bije w niej również źródło – źródło wiedzy.

Na ograniczonym terenie wyznaczonym przez linie zabudowy Oasis wykorzystuje każdą możliwą przestrzeń by precyzyjny schemat funkcjonalny wpisać w równie zdyscyplinowaną bryłę. Stąd budynek przyjmuje najefektywniejszą pod względem ekonomicznym, energetycznym i organizacyjnym prostopadłościenną formę. Główne wejście, usytuowane centralnie w elewacji od avenue de Riant-Parc, jest wyeksponowane i czytelne w skali dzielnicy. Wygospodarowano tu niewielki miejski plac, który obsadzono symetrycznie, drobnymi wiśniami japońskimi niejako dla wspomnienia starego sadu, ale przede wszystkim dla ich pięknego zapachu, kiedy na wiosnę obsypią się różowawym, delikatnym kwiatem. 

Pozostała część terenu jest wydzielona i stanowi bezpieczną oazę dziecięcych gier i zabaw na świeżym powietrzu. Ponieważ w zabytkowych willach będą odbywać się zajęcia pozaszkolne oraz zostaną one udostępnione mieszkańcom dzielnicy, dlatego do starego ogrodu, przewidziano dodatkowe wejścia: od strony południowo-zachodniej i wschodniej (poprzez służebność). Zielony teren, w którym królują dwa ogromne cedry jest ściśle powiązany nie tylko z XIX-wieczną zabudową, ale przede wszystkim tworzy liczne synergie z nowym budynkiem. Z każdego poziomu okalających bryłę balkonów można dostać się bezpośrednio do szkolnego parku zbiegając po zewnętrznych schodach. Umieszczona na parterze wielofunkcyjna stołówka – serce codziennego życia szkolnego, otwiera się na przestrzeń ogrodu dzięki zadaszonym tarasom, które w letnie dni będą tętniły życiem. Pomiędzy willą Joli-Mont, a nowo-projektowanym budynkiem przewidziano symetrycznie usytuowany, obsadzony rajskimi jabłoniami, placyk do gier i zabaw. System prostych ścieżek, rozmieszczonych osiowo względem willi podkreśla powiązanie urbanistyczne pomiędzy starym i nowym. Dopełnieniem tego dialogu jest obszerny préau, którego dach zawadiacko unosi się w kierunku willi, machając jej spomiędzy cedrowych, ciężkich gałęzi. Przed willą Riant-Parc, w nasłonecznionej części ogrodu wygospodarowano okrągły plac zabaw, pośrodku którego zasadzono gruszę. Za kilka, kilkanaście lat jej owoce będą stanowiły słodki przysmak dla uczniów i innych korzystających z tego ogrodu. Nie będą to jedyne owoce, które dojrzeją w szkolnym sadzie. W południowo-wschodnim, nasłonecznionym, narożniku działki Riant-Parc posadzono kilka moreli i śliw. Poza tym w ogrodzie wygospodarowano miejsce na kilka grządek wykorzystywanych w celach edukacyjnych, a pachnącymi ziołami uzupełniono niemal każdy skąpany w słońcu fragment zieleni.

Centrum logistycznym budynku jest hol główny usytuowany w południowej części budynku. Tutaj umieszczono główną, otwartą klatkę schodową łączącą wszystkie poziomy budynku oraz windę. Bezpośrednio z parteru dostępna jest stołówka, będąca w istocie przestrzenią wielofunkcyjną z możliwością podziału na 3 niezależne części, oraz salę rytmiki, która również ma funkcjonować poza godzinami lekcyjnymi. Poziom ten obsługuje blok toalet oraz niewielka szatnia na wierzchnie okrycia we wnęce przy sali rytmiki. Dodatkowe wieszaki na  okrycia wierzchnie przewidziano na ścianie wzdłuż dojścia do stołówki.

W centralnym holu zasygnalizowane są wszystkie ważne przestrzenie budynku: sala gimnastyczna poprzez pionowe okno na wprost schodów prowadzących na poziom -1, przeszklenie stołówki i wreszcie otwarcie nad schodami, w którym pojawia się perspektywa kolejnych poziomów. Największa kubatura budynku – sala sportów, umieszczona została częściowo pod ziemią, jednak z dostępem do światła dziennego. To rozwiązanie pozwoliło na obniżenie wysokości budynku i pozwoliło na zaprojektowanie klas dla najmłodszych uczniów już na pierwszym piętrze. Jest to kondygnacja, która ma najkrótszy, niemal bezpośredni, dostęp do szkolnego ogrodu. Na tym poziomie przewidziano również salle de jeux z zewnętrznymi przestrzeniami rekreacyjnymi od strony zachodniej i południowej. Zgodnie z wytycznymi zamawiającego zarówno salle de jeux, jak i atelier d’arte visuel mogą być wykorzystywane w zajęciach pozaszkolnych (parascolaire), stąd na tym poziomie przewidziano mobilne wydzielenie przestrzeni ogólnodostępnej, od tej zarezerwowanej tylko dla działalności szkoły. 

Kolejne szkolne kondygnacje, przeznaczone dla dzieci starszych, oparte są na tym samym schemacie funkcjonalno-komunikacyjnym. Modułowe sale rozdysponowane są wzdłuż elewacji, a wewnątrz poprowadzona jest dookólna, obszerna, przestrzeń komunikacyjna pełniąca jednocześnie funkcję szatni. Do dyspozycji każdej z klas przyporządkowana jest odpowiednia ilość wnęk ściennych, w których przewidziane są moduły szafek z wieszakami. Jest to element kształtowania architektury wnętrz. Nad szafkami powstała przestrzeń na ekspozycję prac uczniów, a obok wejść do klas przewidziano panele z farbą tablicowo-magnetyczną, co w dzisiejszych czasach może być nieco staromodnym sposobem komunikacji, jednak jednocześnie dość urokliwym. Korytarze doświetlone są światłem bezpośrednim, poprzez niewielkie patio wewnętrzne oraz pośrednim poprzez przeszklone klatki schodowe oraz dojście do południowych, obszernych tarasów pełniących funkcję preau. Do ogrodu zewnętrznego można dostać się dzięki zewnętrznym schodom lub poprzez wewnętrzną klatkę schodową w północnej części budynku.

W zabytkowych willach, w których interwencje architektoniczne ograniczono do absolutnego minimum, umieszczono tylko i wyłącznie przestrzenie służące zajęciom pozaszkolnym.  Ich niezależność jest zarówno atutem jak i trudnością tego rozwiązania, jednak dzięki powiązaniu poprzez wewnętrzny ogród, sad, warzywniak i starodrzew, zapewne staną się ważną częścią szkolnego życia. Ich potencjałem, który zapewne można poddać eksploracji  wraz uczniami, jest historia jaką mogą opowiedzieć. Chociażby ta o architekturze, czy o XIX-wiecznych technologiach stosowanych w budownictwie.

A to oczywiście w kontraście do nowego budynku, który poddany jest rygorystycznej dyscyplinie konstrukcyjne i przestrzenie, które oferuje są emanacją przyjętej zasady. Część podziemną oraz parter wraz zamykającym go stropem zaprojektowano w konstrukcji żelbetowej. Sprzyja ona dużym rozpiętościom wymaganym przez największe przestrzenie budynku takie jak sala sportowa, czy stołówka. Ponadto, wraz z trzonami windowymi, klatek schodowych (contreventmemt), które poprowadzone są przez wszystkie kondygnacje gwarantuje stabilność całej konstrukcji. Struktura ta staje się podestem (socle) dla konstrukcji drewnianej, która przyjeżdża na budowę w całości prefabrykowana. Moduły klas we wschodniej i zachodniej elewacji mogą być transportowane jako gotowe boksy i składane na miejscu niczym klocki. Na jedną typową klasę przypada 3 moduły transportowe. Osiągnięte w ten sposób rozwiązanie przestrzenne jest elastyczne w kontekście ewentualnych przyszłych zmian aranżacyjnych. Pozostałe ściany i stropy w konstrukcji drewnianej, domykające różne funkcje również są prefabrykowane, ale montowane odrębnie. W konsekwencji przyjętego modularnego rozwiązania osadzone w elewacji okna, wewnętrzne ścianki z szatniami, czy wejściami do klas, również poddane są dyscyplinie modułu i są prefabrykowane, w większości, wraz głównym modułem konstrukcyjnym. Całość domyka dach płaski w lekkiej konstrukcji z blachy trapezowej pokryty zielenią ekstensywną zapobiegającą przegrzewaniu oraz wyposażony w panele fotowoltaiczne.